In 1973 kreeg ik het boek On Photography, zonder één foto, geschreven door Susan Sontag. Een Ey opener voor mij. Een reeks essays waarin Sontag tal van vraagpunten onderzoekt. Al in 1966 schreef zij: we moeten leren meer te zien, meer te horen en meer te voelen, Against interpretation, de polemiek gaf haar in één klap de status van intellectuele ster. Haar klacht ging over critici om een kunstwerk tot in de kleinste detail te analyseren op zoek naar ‘verborgen’ betekenis. Altijd maar naar dieperliggende hoofdzaak te zoeken zag zij als een gevolg van Plato’s afwijzing van kunst als aftreksel van de toch al onvolmaakte werkelijkheid. Zij schrijft dat de mensheid zich nog steeds volgens een eeuwenoude gewoonte aan de schaduwbeelden van de waarheid vergaapt. Maar met foto’s is het heel iets anders dan met oudere, meer ambachtelijke beelden. Tegenwoordig hebben we een heleboel meer beelden om ons heen die onze aandacht vragen. De hoeveelheid heeft ons andere en ruimere opvattingen gegeven over wat het bekijken waard is en wat bekeken kan worden. Door de fotografie hebben we het gevoel gekregen dat we de hele wereld in ons hoofd kunnen bevatten. Foto’s verzamelen betekent de wereld verzamelen, schreef Sontag. Films en televisie doen een muur oplichten, zorgen voor wat geflikker, en doven dan weer uit. Maar bij de foto is de afbeelding tegelijk een object geworden, goedkoop om te maken en tamelijk eenvoudig in de computer op te bergen en eventueel een boek van te maken. Foto’s zijn werkelijk vastgelegde ervaringen. De camera groot of klein is voor is het bewustzijn in zijn veroveringsdrang het ideale wapen.Fotograferen is een vorm van recreëren, honderd miljoenen mensen lopen met een camera over de globe. Vaak zie ik iemand zijn telefoon omhoog houden om iets van de realiteit vast te leggen.